สายตายาวตามวัย (Presbyopia) คืออะไร
คนที่มีปัญหาสายตายาวเมื่อถึงวัย 40 ปีขึ้นไป หรือที่เรียกว่า สายตาผู้สูงอายุ สาเหตุเกิดจากการที่เลนส์แก้วตาแข็งขึ้น ความยืดหยุ่นน้อยลงตามอายุที่มากขึ้น ประกอบกับกล้ามเนื้อตาที่เสื่อมสภาพตามวัย ทำให้เลนส์ไม่สามารถปรับตัวให้พองขึ้นหรือแบนลง เพื่อช่วยในการโฟกัสภาพได้เหมือนเดิม จึงไม่สามารถมองภาพระยะใกล้ได้อย่างชัดเจน มีความลำบากในการมองระยะใกล้ เช่น การใช้โทรศัพท์มือถือและคอมพิวเตอร์ การอ่านหนังสือ การขับรถ ทำให้ไม่สามารถมองเพ่งระยะใกล้ได้เหมือนตอนอายุยังน้อย
อาการ
- มองเห็นวัตถุระยะใกล้ไม่ชัด ต้องหรี่ตาเมื่อมองใกล้ และอาจมองเห็นไม่ชัดทั้งใกล้และไกลเมื่อเป็นมากขึ้น
- ไม่สบายตา และปวดบริเวณรอบดวงตา จากการโฟกัสเพ่งมองระยะใกล้เป็นเวลานาน
- มองภาพไม่ชัดเวลากลางคืน
- มีปัญหาในการอ่านหนังสือ
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะสายตายาวตามวัย
- อายุที่มากขึ้น มักพบในคนที่อายุ 40 ปีขึ้นไป
- เพศหญิง
- การผ่าตัดตา
- รับประทานอาหารที่ไม่มีประโยชน์เป็นประจำ
โรคบางชนิดที่ทำให้เกิดสายตายาวก่อนวัยอันควร
- การได้รับบาดเจ็บทางตา
- โรคเบาหวาน - โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- โรคโลหิตจาง
- โรคหัวใจและหลอดเลือด
- สายตายาวที่เป็นแต่กำเนิดการรักษาสายตายาวแว่นตา
- แว่นสั่งตัดตามใบสั่งแพทย์ หรือแว่นที่ได้รับการตรวจวัดสายตาโดยนักทัศนมาตร ในกรณีที่แว่นตาสำหรับอ่านหนังสือที่มีขายทั่วไป ไม่ทำให้การมองเห็นดีขึ้น
- แว่นเลนส์สองชั้น (ฺBifocal) จะมองเห็นเส้นตัดแนวนอน ซึ่งแบ่งเลนส์ 2 ชนิด โดยด้านบนสำหรับมองไกลหรือมองทั่วไป และด้านล่างสำหรับอ่าหนังสือ
- แว่นเลนส์โปรเกรสซีฟ (Progressive) จะมีค่ากำลังสายตาต่างกันไปในแต่ละจุด ทำให้สามารถมองเห็นได้ทุกระยะ
คอนแทคเลนส์
- คอนแทคเลนส์สองชั้น (Bifocal contact lenses) มีทั้งชนิดนิ่มและแข็ง
- คอนแทคเลนส์มัลติโฟคอล (Multifocal contact lense)
- คอนแทคเลนส์ชนิด Monovision
การใส่คอนแทคเลนส์ไม่เหมาะสมสำหรับผู้ที่มีปัญหาเรื่องท่อน้ำตา ตาแห้ง หรือมีปัญหาที่บริเวณผิวตาหรือเปลือกตา
การป้องกันภาวะสายตายาวตามวัย
แม้ว่าสายตายาวตามวัยไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่มีบางอย่างที่เราสามารถทำเพื่อรักษาสุขภาพตาและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคตาตามอายุ
- ตรวจวัดสายตาเป็นประจำ โดยเฉพาะอายุ 40 ปีขึ้นไป
- ควบคุมอาการป่วยที่เป็นอยู่ เช่น โรคความดันโลหิตสูงหรือโรคเบาหวาน
- สวมแว่นตากันแดดเพื่อปกป้องดวงตาจากรังสียูวี
- เปิดไฟให้มีความสว่างเพียงพอ
- หากมีอาการตามัว เห็นภาพซ้อน หรือสูญเสียการมองเห็น ควรพบแพทย์ทันที